Naters
Vind je stroomopwaarts langs de rechteroever van de rivier tegen Brig aan en was in de 14de en 15de eeuw belangrijker dan Brig. Het was het politieke- en kerkelijk centrum van veel kleine gehuchtjes. De oude dorpskern straalt rust uit.
De heilige Mauritius
Is de zeer in het oog springen de witte parochiekerk uit de 17e eeuw met de opvallende toren van 54 m hoogte (12e eeuw). Deze staat op het kerkplein.
In de kerk staat een vroeg-barok altaar met 86 figuren; het hart van het altaar toont een levendig laatste avondmaal
Vlakbij de kerk staat een gebouw, dat er uitziet als een kapelletje, inclusief spits torentje, maar doet in feite dienst als “Beinhaus”.
De spreuk: Was ihr seid, das waren wir, was wir sind, das werdet ihr,
is bedoeld om gelovigen te herinneren aan de vergankelijkheid van het aardse bestaan.
Ossuarium (knekelhuis) van Naters
Het ossuarium van Naters dateert uit 1514 en staat naast de kerk. Het werd gebouwd door de bekende sacrale architect Ulrich Ruffiner en wordt gebruikt om de botten van lang overleden mensen op te slaan wiens graven zijn gegraven.
Het ossuarium staat onder federale monumentenbescherming en werd tussen 1985-1988 voorzichtig gerenoveerd onder het principe dat verschillende latere wijzigingen in de oorspronkelijke staat werden hersteld.
De indrukwekkende schedelmuur bestaat voornamelijk uit botten van de oude begraafplaats die tot 1869 rond de kerk is aangelegd.
Individuele schedels dragen de namen van de overledenen en menige Natischer weet nog steeds waar de schedel van hun voorouders zich bevindt. Berekeningen suggereren dat er ongeveer 31.000 schedels in het ossuarium zijn, waarvan 1.857 aan de voorkant zichtbaar zijn. Dit enorme aantal verraste zelfs experts.
Om diefstal van de schedels te voorkomen, werd de opening naar het noorden afgesloten met tralies.
De indrukwekkende schedelmuur bestaat voornamelijk uit botten van de oude begraafplaats die in 1869 rond de kerk is aangelegd.
Het was in die tijd gebruikelijk om overledenen 2 á 3 dagen thuis op te baren en op de dag voor de begrafenis de kist op een steen voor de deur te zetten, zodat zoveel mogelijk mensen afscheid konden nemen. Tegenwoordig gebeurt dat niet meer, maar wordt de overledene opgebaard in een rouwcentrum.
De pastorie en andere mooie houten huizen bevinden zich rondom het kerkplein. Naoorlogse huizenblokken of erg verwaarloosde gebouwen. Wel was er een mooie rotonde
Als je in de buurt van de St. Mauritiuskerk wat verder omhoog gaat, kom je in het oude dorpsgedeelte, daar staan de door de zon donker verbrande oude huizen in de stijl van de Walser!
Sommigen ook wel wat vervallen maar anderen hebben duidelijk al dan niet modernistische aanpassingen gekregen, die er in de meeste gevallen goed bij passen.
Even wat achtergrondinformatie opgezocht;
Walser stijl
De Walser waren een volk van veehoeders.
Dat verklaart de vele hooggelegen gehuchtjes in de buurt van almen, die je hier meer dan elders in Piemonte tegenkomt.
De Walser streken tussen 1200 en 1400 in het noorden van Piemonte neer. In die periode zwermden ze vanuit hun thuishaven in Oberwallis uit over een groot deel van de Alpen. Ze vestigden zich onder andere in Graubünden en in het Klein- en Grosswalsertal in Oostenrijk. Ook ten zuiden van de Monte Rosa stichtten ze een reeks dorpen.
De Walser hebben hun stempel gedrukt op de bouwstijl van de streek.
Typisch zijn de grote, alleenstaande huizen van 3 tot 4 verdiepingen hoog. De muren van de 1ste verdieping zijn meestal van natuursteen. De rest is uit zware houten balken opgetrokken De Walser hadden een eigen taal: het Walserduits of ‘Titsch’.
Leuke doorkijkjes, bochtige straatjes met mooi plaveisel.
diverse trappen voor de woningen.
Het was heerlijk dwalen in die straatjes.
Mäuseplatten
zijn de platte natuurstenen waarop de huizen staan tegen de muizen en ratten. Het zijn verticale houten palen (zelden baksteen) waarop de muizenplaat werd geplaatst, die vervolgens het gebouw draagt. Deze palen vormden dus een laag tussen de onderbouw en de eigenlijke schuur of graanschuur. Dit verbeterde de luchttoevoer en creëerde een onoverkomelijke ruimte voor veel ongedierte, vooral muizen.
Twee mooie fontein en een oude boom die mij beetje deed denken aan de levensboom.
Gewoon een mooi plaatje
Hier stroomt de bergbeek Saltina vanuit het Simplongebied (nu rustig) in de richting van de Rhône
Het korte stukje naar de Saltina, die nu als een rustig smal beekje tussen oude muren stroomt, is met betonnen opstanden waren verhoogd.
Het treintje
Er waren al behoorlijk wat voorbereidingen getroffen voor de carnaval.
En ja ook hier leuke details bij de woningen
Als alle koffers in de bus staan mogen wij ook naar binnen even neuzen tellen, sleutelcontrole (ja stel dat we halverwege terug moeten) en dan starten maar en op weg naar het hotel, waar we op de heenweg ook sliepen in Duitsland. Maar daar zijn we nog niet hoor. We gaan eerst even naar een bijzondere kerk.
Rotskerk St Michael
In de 16e eeuw bouwde architect Ulrich Ruffiner kasteelkerk St. Romanus op de rotspunt boven Raron. Bijna 500 jaar later werd de Raronse grotachtige rotskerk van St. Michael opengesteld. Samen met het graf van dichter Rilke is dit kerkenkoppel de toeristische trekpleister van dit stadje in Wallis.
De Duitse dichter Rainer Maria Rilke - “En in de nachten valt de zware aarde uit alle sterren in de eenzaamheid” - voelde zich dermate thuis in Raron, dat hij zich liet begraven op de rotspunt boven het dorp naast de kasteelkerk.
Op de heuvel, bevindt zich de 16e eeuwse kerk en het museum. Daar wordt niet alleen de historie van Raron en Rilke vertelt, maar ook die van Iris von Roten, die als geëngageerde feministe bekendheid verwierf in de wereld.
De rotskerk van St. Michael, is in 1974 in de rotsen uitgehouwen en biedt plaats aan maximaal 500 mensen. Dit is ook heel prettig voor de bewoners die slecht ter been zijn zij hoeven die enorme klim dus niet te maken om naar de kerk te gaan.
Wij zijn alleen in de grotkerk geweest geen tijd voor de klim uiteraard.
En dan is het rijden en nog eens rijden. We omen weer langs het meer van Genève waar we een fotostop hadden. Natuurlijk nog een wel stop om de benen te strekken en iets lekkers te scoren en wat dacht je van even naar de toilet. Nou dat was wel een heel bijzondere zoals je ziet je kwam er weer fris naar buiten Wat door de wachtenden niet altijd gewaardeerd werd maar zeg nu zelf hier neem je toch even de tijd als je eenmaal de gelegenheid hebt?
En zo komen we dan aan in Bern waar we de tijd krijgen om even te genieten en voor een eventuele lunch
Bern
De onofficiële ‘hoofdstad’ (de ‘bondsstad’, omdat de regering van de bondsstaat er zetelt) van Zwitserland, is geen grote stad. Maar het historische centrum aan de oevers van de Aare verrast menig vakantieganger met zijn mooie steegjes, fonteinen & torens.
De stad werd in de 12e eeuw gebouwd op een heuvel omringd door de rivier de Aar. De stad heeft zich door de eeuwen heen ontwikkeld volgens een concept van uitzonderlijke en samenhangende planning. De gebouwen in de oude stad dateren uit verschillende periodes en bevatten 15e-eeuwse arcades en 16e-eeuwse fonteinen. Het grootste deel van de middeleeuwse stad werd in de 18e eeuw gerestaureerd, maar het heeft zijn oorspronkelijke karakter behouden. Bern biedt vandaag de dag een contrast van oude monumenten en moderne gebouwen. In bepaalde gebieden zijn nog steeds traditionele oude straatjes met arcades te vinden, het merendeel daarvan is wandelpromenade.
De Aare.
Dit is de langste puur Zwitserse rivier. De Aare ontspringt aan de Oberaargletsjer in de oostelijke Berner Alpen, doorstroomt het Brienzer- en Thunermeer, loopt langs de bondsstad Bern, wordt in het Bielermeer geleid, volgt de zuidvoet van de Jura en mondt bij Koblenz in Noordwest-Zwitserland in de Rijn.
Doe zoals de lokale bevolking en neem in de zomer een duik in het water of laat je gewoon stroomafwaarts drijven. Tijdens de warmere maanden zijn er tal van mogelijkheden om je in het water te verfrissen.
De Beer
Hét symbool van Bern is de beer. Je vindt hem niet alleen in het stadswapen.
De stad Bern bestaat sinds 1191 en werd door Berthold V van Zähringen gesticht. Volgens de legende zou deze hertog op de plaats waar Bern nu ligt een beer hebben gedood. Vandaar de naam van de stad.
Dit gebouw huisvestte de Groep van Alpen Pharma, soort groothandel voor geneesmiddelen, het breidt zijn invloedssfeer uit tot het gebied van Azië en Europa. Het gebouw staat aan Casinoplatze.
De Marktgasse en de Kramgasse
Dit zijn centrale straten in de oude stadskern. De Zytglogge bevindt zich ongeveer in het midden tussen de twee straten in. Aan beide zijden zie je 17de- en 18de-eeuwse woningen met kleurrijke vlaggen aan de gevels.
Opmerkelijk in het straatbeeld zijn de historische fonteinen.
Openbare fonteinen
Je ziet heel veel antieke fonteinen in het straatbeeld. Ze komen uit de 16e eeuw, en beschikken meestal over standbeelden met een variatie aan thema’s, meestal echter zijn het Bijbelse scènes. Andere tonen typische beelden van Bern zelf, zoals een beer die volledig militair uitgerust is. In totaal zijn er 100, waarvan er 11 nog beschikken over hun originele standbeelden. Deze worden zorgvuldig onderhouden. En mocht je dorst hebben, het water uit deze fonteinen is drinkbaar.
Vanaf de middeleeuwen dienden de fonteinen voor; water leveren en branden in de stad bestrijden totdat huishoudens in de 2e helft van de 19e eeuw van stromend water werden voorzien.
De fonteinen kregen toen steeds meer een representatieve functie en werden op een navenant complexe manier ontworpen.
Bern staat bekend om de figuratieve fonteinen uit het midden van de 16e eeuw, die voornamelijk worden toegeschreven aan het atelier van de Freiburgse beeldhouwer Hans Gieng.
Bijvoorbeeld;
De ‘Zähringerbrunnen in de Kramgasse werd gebouwd ter ere van Berthold V von Zähringen, de stichter van de stad.
De ‘Anna-Seiler-Brunnen’ in de Marktgasse herinnert aan Anna Seiler, die in Bern het eerste hospitaal stichtte.
Vrouwe Justitia
Fontein van rechtvaardigheid met de Justitia in de oude binnenstad van Bern, Bern, Bern, Kanton Bern, Zwitserland.
De Vennerbrunnen
De fontein bevindt zich voor het oude stadhuis of Rathaus. De Venner was een militair-politieke titel in het middeleeuwse Zwitserland. Hij was verantwoordelijk voor vrede en bescherming in een deel van een stad en leidde vervolgens troepen uit dat deel in de strijd. In Bern was de Venner een zeer machtige positie en was de sleutel in de operaties van de stad. Elke Venner was verbonden met een gilde en werd gekozen uit de gilde. Venner was 1 van de slechts 2 posities waaruit de Schultheiß of burgemeester werd gekozen. Het standbeeld gebouwd in 1542, toont een Venner in volle wapenrusting met zijn banier.
Mozes
Hem vind je op het Rathausplein nabij de Sint Petrus en Paulus kerk
In de Kramgasse bevindt zich ook het Einsteinhaus: op de 2e verdieping van dit huis huurde Albert Einstein vanaf 1903 tot 1905 een appartement. Daar ontwikkelde hij zijn baanbrekende relativiteitstheorie.
De Berner Münster
De kathedraal van Bern is het grootste en belangrijkste laatmiddeleeuwse kerkgebouw van Zwitserland. Het is een dominant kenmerk van het stadsbeeld en staat centraal in het algehele architecturale concept van de oude binnenstad van Bern, die in 1983 op de werelderfgoedlijst van UNESCO werd geplaatst. De bouw begon in 1421 en ging vele tientallen jaren door onder verschillende bouwmeesters. De torenspits werd pas in 1893 voltooid. Je kunt de 100 meter hoge toren te beklimmen.
Totaal 344 treden je wordt beloond met een schitterend uitzicht op Bern. Helaas hij was in restauratie we konden zelfs niet binnen kijken.
De Zytglogge
is 1 van de belangrijkste en meest indrukwekkende bezienswaardigheden in het historische centrum van Bern. Deze sierlijke astronomische klok met bewegende figuren werd in 1530 gebouwd.
Het poortgebouw waarop de klok bevestigd is, was ooit de westelijke stadspoort van Bern. Omdat de stad erg gegroeid is door de jaren heen hangt de Zytglogge nu in het centrum van de stad.
Deze 23 meter hoge klokkentoren uit de 13e eeuw heeft in de loop der jaren gediend als waaktoren voor de vestingwerken en als gevangenis van de stad.
In de koepel in de top van de 54 meter hoge toren hangen bronzen klokken met nog steeds dezelfde constructie als in 1408.
Al meer dan 600 jaar slaat de klok elk heel uur en galmt het doordringende geluid door de pittoreske straten van het centrum.
Elke 3 minuten voor het uur komen er verschillende mechanische karakters tevoorschijn, die een kleine show uitvoeren. Je ziet onder andere de gek, de ridder, de vos en de doedelzakspeler.
De astronomische kalenderklok van de Zytglogge geeft niet alleen de tijd aan maar ook de stand van de zon en de maan en het huidige horoscoopteken. Op de melodieën van de klok zie je mechanische figuren, waaronder een parade van beren en een gouden haan, vrolijk ronddraaien.
Vanaf het hoger gelegen stadspark Rosengarten (tip!) is het uitzicht op de oude binnenstad en de rivier ronduit schitterend. Het is een geliefde relaxplek onder de locals. Een wandeling in de Botanischer Garten (Botanische Tuin), mooi gelegen aan de oever van de Aare, is eveneens een aanrader.
Nydeggkirche (Nydegg-kerk)
Aan de oostelijke rand van de oude stad van Bern ligt de Nydeggkirche, of de Nydegg-kerk. Deze kerk werd gebouwd in 1341 en voltooid in 1346. De oorspronkelijke toren verving een oud fort in de stad, maar werd in de loop der jaren opgeknapt toen het werd geheiligd door de Maria Magdalena Broederschap. Aan het einde van de 15e en het begin van de 16e eeuw werden een toren en een nieuw schip toegevoegd om de renovatie te voltooien.
Nydeggkirche leed haar deel van de verliezen. Door de protestantse reformatie werd de kerk korte tijd als pakhuis gebruikt. Een brand veroorzaakte aanzienlijke schade aan de klokkentoren, het dak en het uurwerk. Gelukkig waren reparaties mogelijk en is de kerk al meer dan 400 jaar in gebruik.
Tegenwoordig maakt de Nydeggkirche deel uit van de gereformeerde kerken van het kanton Bern-Jura-Solothurn. Bezoekers zijn welkom om deel te nemen aan diensten of om de gotische architectuur te bewonderen. Ze willen misschien ook de kerk bekijken om eer te bewijzen aan een van de eerste Europese kerken die een verbintenis tussen mensen van hetzelfde geslacht heeft gesloten.
Het Zähringer-monument
is een gedenkteken voor Berchtold V van Zähringen in de Nydegghöfli bij de Nydeggkirche in Bern.
Het werd gegoten in de Royal Ore Foundry in München en voor het eerst onthuld op 8 mei 1847 op het Minster-platform. Karl Emanuel Tscharner creëerde de vier bronzen platen die waren bevestigd aan het voetstuk ontworpen door Jakob Friedrich Studer. Eind 1961 is het monument van het platform verwijderd en in 1968 is het met een nieuwe sokkel in de Nydegghöfli geplaatst. De vier panelen werden bevestigd aan de keermuur van Nydeggasse.
De Zähringer fontein uit 1535 en het Zähringer monument in de Bern Minster uit 1601 herdenken eveneens Berchtold V.
Rathaus
Het Rathaus of stadhuis werd gebouwd tussen 1406 en 1416. Het gebouw wordt nog steeds gebruikt als zetel van de Kantonraad van Bern. Die raad komt 5 keer per jaar samen.
Op het Stadhuisplein werd in 1858 de Katholieke Sint-Petrus-en-Pauluskerk gebouwd. Het stadhuis van Bern ligt ernaast. De kerk werd gebouwd in een gemengde stijl. Er zijn ook elementen van romaanse stijl en vroeggotiek.
De kerk van Sint Peter en Paulus
naast het Rathaus gelegen, is de 1ste katholieke kerk die in Bern is gebouwd na de reformatie van de 16e eeuw. Door de eeuwen heen keerden veel inwoners van Bern van het protestantisme terug naar de katholieke kerk en er werd besloten een nieuwe kerk voor hen te bouwen. Voor de bouw van de kerk werd een internationale wedstrijd uitgeschreven, die werd gewonnen door de Franse architect Pierre Depert. Hij staat bekend om de bouw van het stadhuis in Parijs, dat daar het Hotel de Ville wordt genoemd.
Aan het einde van de 19e eeuw was de eclectische stijl in de mode in de architectuur, die vaak elementen van verschillende stijlen combineert. De kerk heeft romaanse bogen, gotische glas-in-loodramen, massieve muren en een gotisch roosvenster. Op sommige plaatsen is de tempel in art-nouveaustijl geschilderd.
Jammer hij was gesloten.
Abdijgebouw
Het kloostergebouw op Münsterplatz 3 is een geklasseerd cultureel bezit en ligt midden in de UNESCO-werelderfgoedomtrek van de oude binnenstad van Bern. In opdracht van het Bureau voor Terreinen en Gebouwen van het kanton Bern werden de reparatie van de gebouwschil, de brandbeveiligings- en beveiligingsbehoeften en de natte cellen in fasen uitgevoerd (van 2015-2018).
Nog een paar leuke plaatjes en uiteraard de koffie.
Dan nu op weg naar het punt waar de bus staat
Bij het berenpark aan de Aare, vinden we een jonge uitgave Einstein zittende op een bankje.
Hoewel de wereldberoemde natuurkundige Albert Einstein al meer dan 60 jaar dood is, kun je nu in de stad Bern gemakkelijk een selfie met hem maken.
Deze bevinden zich voor het hoofdgebouw van de universiteit, in de rozentuin en bij het berenpark. Er komt nog een bank voor het Bernisches Historisches Museum. De figuren tonen de Nobelprijswinnaar in zijn jonge jaren toen hij in Bern woonde. De banken werden gefinancierd door de Universiteit van Bern, de culturele stichting van de opstalverzekering van het kanton en het vastgoedbedrijf Altes Tramdepot.
‘Bärengraben’
Net buiten de oude stadskern, aan de andere zijde van de Aare, vind je de ‘Bärengraben’ (berenkuil). Het is een eeuwenoude traditie om in Bern op deze plaats beren in een kuil gevangen te houden. Voor het welzijn van de dieren werd de berenkuil voortdurend uitgebreid en aangepast. In 2009 opende het ‘BärenPark’ zijn deuren, waar een aantal beren leven op een groot oppervlak langs de oever van de Aare. Al in 1441 werden levende bruine beren tentoongesteld in de berenkuil.
In de 20ste eeuw kwam hier steeds meer commentaar op, waarna het BärenPark is gemaakt. Tegenwoordig hebben de beren wat meer ruimte en beschikken ze over een park van 6000m2. Groene heuvels, een berengrot, een berenbad.
Er is zoveel mogelijk geprobeerd een natuurlijke omgeving voor ze te creëren. Natuurlijk niet genoeg tijd om op onderzoek uit te gaan dus geen beer gezien haha.
Het terrein aan de Aare-oever strekt zich tegenwoordig uit vanaf de vroegere berenkuil tegenover de oude binnenstad tot omlaag naar de rivier. De hele toegang is nu dankzij een lift ook rolstoelvriendelijk. Daarmee zijn wij ook maar even naar beneden gegaan kon netnet qua tijd leuk. Over die tegels met namen heb ik tot dusver niets kunnen vinden.
En dan nu het laatste stukje rijden voor vandaag
Op tijd op spullen bij elkaar even ontbijten en dan naar buiten. We zijn nog vroeg dus vandaag toch even stukje het dorpje in voor een paar kiekjes en dan weer terug. Je ziet de bus komt eraan inladen en gaan met die banaan.
Vandaag doen we niet moeilijk hoor gewoon lekker doorrijden met een stop voor een lekker soepje zoals je ziet. In Zeeland aangekomen, genieten we nog even van een goed afscheidsbuffet Er was meer dan voldoende en het smaakte prima. Dan naar de (pendel)bus die ons weer terug rijdt naar Utrecht, taxie en dan lekker naar huis het was een mooie en leuke reis. De eerste keer met Effe weg maar zeker voor herhaling vatbaar. En dan ben je een paar dagen thuis krijg je een brief dat er toch bij iemand op de reis Corona is geconstateerd dus mochten we ook nog even naar de teststraat van de GGD.
